Ηλικιακή Εκφυλιστική Ωχροπάθεια

Ένα απλό διαγνωστικό τεστ για την ανίχνευση οπτικών διαταραχών που προκαλούνται από μεταβολές στην ωχρά κηλίδα είναι το Αmsler test.

Ένας στους τέσσερις ανθρώπους μετά την ηλικία των 60 ετών εμφανίζει ηλικιακή εκφυλιστική ωχροπάθεια και κινδυνεύει να έχει μόνιμη απώλεια της κεντρικής όρασής του.

Τι είναι η ωχρά κηλίδα

Η ωχρά κηλίδα είναι το κεντρικό τμήμα του αμφιβληστροειδούς υπεύθυνο για την κεντρική όραση (λεπτομερής όραση, διάβασμα, οδήγηση κ.τ.λ.) και για την αντίληψη των χρωμάτων. Βλάβη της ωχράς προκαλεί απώλεια της κεντρικής όρασης και της αντίληψης χρωμάτων.

Τι είναι ωχροπάθεια

Ωχροπάθεια λέγεται η εκφύλιση των κυττάρων της ωχράς. Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς είναι η πρώτη αιτία απώλειας της κεντρικής όρασης σε άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών και σχετίζεται με την συνεχή απώλεια και φθορά των κυττάρων που επέρχεται με την ηλικία . Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας αποτελεί την κύρια αιτία σοβαρής απώλειας όρασης σε άτομα άνω των 50 ετών. Υπολογίζεται ότι σήμερα περίπου 400.000 Έλληνες πάσχουν από εκφυλιστική ωχροπάθεια και δυστυχώς, οι αριθμοί αυτοί αυξάνονται με γρήγορους ρυθμούς, καθώς ο μέσος όρος επιβίωσης όλο και μεγαλώνει. Μέσα σε δύο χρόνια από την αρχική διάγνωση πολλά από τα προσβεβλημένα μάτια, θα έχουν σοβαρότατη απώλεια όρασης, ενώ περίπου στους μισούς αρρώστους η απώλεια θα αφορά και τα δύο.

Ποιες είναι οι μορφές ωχροπάθειας

Υπάρχουν δύο μορφές εκφύλισης της ωχράς : η ξηρά και η υγρή. Η ξηρά μορφή είναι η πλέον συχνή , περίπου 85% των περιπτώσεων και οφείλεται στην προοδευτική απώλεια των κυττάρων της ωχράς. Η υγρή μορφή της εκφύλισης χαρακτηρίζεται από ανάπτυξη νέων αιμοφόρων αγγείων κάτω από την ωχρά και την δημιουργία νεοαγγειακής μεμβράνης, εξίδρωση υγρού και αίματος.

Συμπτώματα της ωχροπάθειας

Ορισμένοι ασθενείς παραβλέπουν τα πρώτα συμπτώματα επειδή θεωρούν ότι οφείλονται στα γηρατειά. Όμως, όπως σε όλες τις ασθένειες, έτσι και στην ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς, όσο γρηγορότερα αντιμετωπισθεί το πρόβλημα τόσο περισσότερες οι πιθανότητες για καλύτερη έκβαση. Επομένως, γίνεται εύκολα αντιληπτό πόσο μεγάλη αξία έχει η σημασία που θα δώσει ο ίδιος ο ασθενής σε κάποια πρώιμα συμπτώματα.

Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι:

Η θόλωση της οράσεως μακριά και κοντά.
Η παραμόρφωση (οι ευθείες γραμμές φαίνονται τεθλασμένες).
Η εμφάνιση σκοτώματος (μαύρες κηλίδες ) στο κεντρικό οπτικό πεδίο.
Οι αποχρώσεις των χρωμάτων, ιδιαίτερα του γκρι δεν είναι διακριτές ή η αντίθεση (κοντράστ) των αντικειμένων μειώνεται.
Οι εικόνες με το ένα μάτι μπορεί να φαίνονται μικρότερες, μεγαλύτερες ή ελαφρά παραμορφωμένες σε σχέση με το άλλο μάτι.

Παράγοντες κινδύνου

Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες κινδύνου για την ηλικιακή ωχροπάθεια οι οποίοι μόνοι τους ή σε συνδυασμό επιταχύνουν την φθορά των κυττάρων. Η παθογένεσή της δεν έχει αποσαφηνιστεί πλήρως. Θεωρείται πως είναι φλεγμονώδης διαδικασία, η οποία έχει γενετική προδιάθεση και ποικίλες περιβαλλοντικές επιδράσεις.

Οι συχνότεροι παράγοντες είναι:

Η ηλικία – με την πάροδο των ετών φθείρονται τα κύτταρα.
Η κληρονομικότητα – συγγενείς πρώτου βαθμού.
Το φύλο – οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερα ποσοστά εκφύλισης από τους άνδρες.
Η διατροφή – ανεπαρκής διατροφή κυρίως σε άτομα που μένουν μόνα τους και δεν έχουν σωστή διατροφή.
Αγγειακά-Μεταβολικά νοσήματα όπως καρδιολογική υπέρταση, διαβήτης κ.τ.λ. επηρεάζουν την ροή αίματος στην κεντρική περιοχή του οφθαλμού.
Το κάπνισμα – λόγω σπασμού των αγγείων.
Η παχυσαρκία – τα λιποδιαλυτά καροτινοειδή όπως : λουτεϊνη, ζεαξανθίνη δεν συσσωρεύονται σε επαρκή ποσότητα στον οφθαλμό.
Η ηλιακή ακτινοβολία – η χρήση γυαλιών ηλίου ελαττώνει τον κίνδυνο.

Πώς γίνεται η διάγνωση.

Με την οφθαλμολογική εξέταση, με βυθοσκόπηση. Ο έλεγχος του βυθού με το οφθαλμοσκόπιο είναι αρκετό για τον Οφθαλμίατρο να ελέγξει την κατάσταση της ωχράς. Εάν υπάρχουν ενδείξεις εκφύλισης, θα πρέπει ο ασθενής να ελεγχθεί με φλουοροαγγειογραφία, η οποία ελέγχει την κατάσταση των αγγείων και οπτική τομογραφία συνοχής ωχράς (Ο.C.T.) για την ύπαρξη υγρού στην ωχρά, και την μέτρηση του πάχους του αμφιβληστροειδούς (ο αμφιβληστροειδής είναι λεπτότερος του φυσιολογικού στην ξηρά μορφή και παχύτερος στην υγρή).

Υπάρχει θεραπεία για την ωχροπάθεια.

Τα τελευταία 10 χρόνια έχει επιτευχθεί μεγάλη πρόοδος στην θεραπεία της υγρής μορφής όχι όμως και της ξηράς.

Στην ξηρά μορφή η όλη προσπάθεια γίνεται για την επιβράδυνση και την σταθεροποίηση της εξέλιξης της ωχροπάθειας με την λήψη πολυβιταμινών και ιχνοστοιχείων, αντιοξειδωτικών παραγόντων και αντιοξειδωτικών ενζύμων τα οποία αναχαιτίζουν την συσσώρευση ελευθέρων ριζών οι οποίες είναι εξαιρετικά δραστικές και επιβλαβής για τα κύτταρα της ωχράς. Η καλή διατροφή αποτελεί σημαντικό επιβραδυντικό παράγοντα. Σε προχωρημένες καταστάσεις ξηράς μορφής η όραση είναι πολύ περιορισμένη. Τα βοηθήματα χαμηλής όρασης μπορούν να βελτιώσουν την κεντρική όραση.

Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σοβαρά βήματα στην αντιμετώπιση της υγρής μορφής με ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Εκεί που παλαιότερα οι γιατροί σήκωναν τα χέρια ψηλά, αδυνατώντας να επέμβουν, τώρα όχι μόνο μπορούν να σταματήσουν την επιδείνωση, αλλά και να επιτύχουν σημαντική βελτίωση της όρασης.

Τα νέα φάρμακα, οι αντιαγγειοενετικοί παράγοντες, χορηγούνται ενδοφθάλμια, δρουν απ’ ευθείας και έχουν σπάνιες συστηματικές ανεπιθύμητες ενέργειες.

Η θεραπεία για την υγρή μορφή της εκφύλισης αποβλέπει στην καταστολή-καταστροφή της νεοαγγείωσης. Τα φάρμακα αυτά βοηθούν στην απορρόφηση του αμφιβληστροειδικού υγρού και στην καταστολή-καταστροφή των παθολογικών αγγείων. Μετά από ένα μήνα γίνεται επανέλεγχος (με Οπτική τομογραφία συνοχής ωχράς – OCT) και εφόσον υπάρχουν ακόμη παθολογικά ευρήματα γίνεται και άλλη ένεση.

Τα αποτελέσματα είναι πολύ ικανοποιητικά, βελτιώνοντας την κατάσταση της ωχράς και της όρασης. Πρέπει όμως να εξετάζεται ο ασθενής τακτικά για πιθανή υποτροπή.

Πρόληψη για την ωχροπάθεια.

Ο τακτικός οφθαλμικός έλεγχος με βυθοσκόπηση μετά τα 50.
Η αποφυγή άσκοπης έκθεσης στον ήλιο και χρήση γυαλιών ηλίου με φίλτρο για υπεριώδες ακτίνες.
Η σωστή διατροφή.
Η θεραπεία αγγειακών- μεταβολικών νοσημάτων.

Το Οφθαλμολογικό μας Κέντρο διαθέτει τον πλέον υπερσύγχρονο εξοπλισμό για την ορθή διάγνωση και θεραπεία της ωχροπάθειας.

Ψηφιακή Φλουοροαγγειογραφία, οπτική τομογραφία συνοχής ωχράς (OCT), χειρουργική αίθουσα με αντισηψία.