Τραμπεκουλεκτομή

Τι είναι η χειρουργική τραμπεκουλεκτομή;

Η τραμπεκουλεκτομή αποτελεί την χειρουργική παρέμβαση επιλογής για το γλαύκωμα. Είναι μια χειρουργική επέμβαση που σκοπό έχει να μειώσει την υψηλή ενδοφθάλμια πίεση των ασθενών που έχουν μη ελεγχόμενο γλαύκωμα.

Στην κλασσική χειρουργική επέμβαση της τραμπεκουλεκτομής δημιουργούμε ένα by-pass μέσω του λευκού του ματιού (σκληρός χιτώνας), μια εναλλακτική διαδρομή στην απορροή του υδατοειδούς υγρού από το εσωτερικό του οφθαλμού, στην εξωτερική επιφάνεια του βολβού. Το υγρό σχηματίζει μια μικρή φυσσαλίδα (bleb) κάτω από τον επιπεφυκότα, στη λευκή επιφάνεια του ματιού, συνήθως κάτω από το βλέφαρο, όπου κανονικά δεν μπορείτε να το δείτε. Από εκεί το υγρό απορροφάται. Με τον τρόπο αυτό, ελαττώνεται η πίεση στο εσωτερικό του οφθαλμού.

Είναι μια εξαιρετικά λεπτή και ιδιαίτερη επέμβαση που απαιτεί σημαντική χειρουργική επιδεξιότητα για να εκτελεστεί διότι ουσιαστικά γίνεται «ενάντια στη φύση». Ο οργανισμός μας έχει την ιδιότητα να «κλείνει» μέσω του μηχανισμού της επούλωσης οπές και τραύματα, ενώ σκοπός της τραμπεκουλεκτομής είναι το άνοιγμα που δημιουργούμε να παραμείνει ανοικτό. Γι’ αυτό πολύ μεγάλο ρόλο στην μακροχρόνια επιτυχία της επέμβασης παίζουν η χειρουργική τεχνική που χρησιμοποιείται, η ικανότητα και εμπειρία του χειρουργού, η κατάλληλοι χειρισμοί του χειρουργού κατά τη διάρκεια της μετεγχειρητικής πορείας, αλλά ασφαλώς και η προ του χειρουργείου κατάσταση του ματιού και ιδιαίτερα της οφθαλμικής επιφάνειας η οποία με την μακροχρόνια χρήση κολλυρίων καταστρέφεται.

Ποια είναι τα οφέλη από την επέμβαση τραμπεκουλεκτομής;

Μια επέμβαση τραμπεκουλεκτομής εκτελείται για να μειώσει την πίεση μέσα στο μάτι σας, διατηρώντας την όραση που έχετε. Δεν θα βελτιώσει την όρασή σας, αλλά έχει ως στόχο να μειώσει τον κίνδυνο περαιτέρω απώλειας όρασης.

Τυχόν βλάβες που έχουν ήδη προκληθεί από το γλαύκωμα είναι μη αναστρέψιμες. Η επιτυχής επέμβαση βοηθάει σημαντικά στο να μην εξελιχθούν περαιτέρω οι βλάβες στο οπτικό πεδίο.

Ποια είναι η διαδικασία της χειρουργικής επέμβασης τραμπεκουλεκτομής;

Η χειρουργική επέμβαση τραμπεκουλεκτομής συνήθως διαρκεί περίπου μία ώρα με τοπική ή γενική αναισθησία. Ο χειρουργός-οφθαλμίατρος χρησιμοποιεί κατά τη διάρκεια της επέμβασης μια χημική ουσία που ονομάζεται μιτομυκίνη-C με σκοπό να μειώσει τις ουλές και να βοηθήσει την επέμβαση να λειτουργήσει κανονικά. Η μιτομυκίνη-C εφαρμόζεται στην περιοχή της τραμπεκουλεκτομής για έως και τρία λεπτά κατά τη διάρκεια της επέμβασης.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι μιας τραμπεκουλεκτομής;

Η τραμπεκουλεκτομή είναι συνήθως ιδιαίτερα αποτελεσματική στη μείωση της ενδοφθάλμιας πίεσης, αλλά όπως σε κάθε επέμβαση, η διαδικασία συνδέεται επίσης με κάποια δυνητικά προβλήματα:

Η όραση µπορεί να είναι θολή για µερικές εβδομάδες µετά το χειρουργείο αλλά συνήθως επανέρχεται στο επίπεδο που ήταν πριν την επέμβαση µέσα σε ένα µήνα. Μερικές φορές η όρασή σας μπορεί να μην είναι όπως πριν την επέμβαση, ακόμα και με νέα γυαλιά. Ωστόσο, εάν ο γιατρός σας προτείνει ότι χρειάζεστε να υποβληθείτε σε τραμπεκουλεκτομή, είναι επειδή αισθάνεται ότι κινδυνεύετε να χάσετε την όρασή σας εντελώς εάν το γλαύκωμα δεν ελεγχθεί.

Η όραση µπορεί να µην επανέλθει στο προηγούμενο επίπεδο λόγω επιδείνωσης του καταρράκτη. Εάν έχετε καταρράκτη και χρειάζεστε χειρουργική επέμβαση για τη θεραπεία του γλαυκώματος σας, μερικές φορές ο χειρουργός μπορεί να εκτελέσει και τις δύο επεμβάσεις ταυτόχρονα. Εάν απαιτείται εγχείρηση καταρράκτη μετά από τραμπεκουλεκτομή, υπάρχει μικρός κίνδυνος η τραμπεκουλεκτομή να σταματήσει να λειτουργεί σωστά. Ο γιατρός σας θα σας μιλήσει σχετικά με το αν αυτό ισχύει σε σας.

Σπάνια, μπορεί να εμφανιστεί μικρή ή μεγάλη αιμορραγία στο εσωτερικό του οφθαλμού μετά την επέμβαση.
Απώλεια όρασης – υπάρχει πολύ μικρός κίνδυνος μικρότερης από μία στα διακόσια (0,5%) να συμβεί πλήρης απώλεια της όρασης στο χειρουργικό μάτι. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε μόλυνση ή αιμορραγία μέσα στο μάτι. Η μόλυνση είναι μια επιπλοκή που μπορεί να συμβεί μετά από οποιαδήποτε χειρουργική επέμβαση, αλλά η σοβαρή λοίμωξη δεν είναι συνηθισμένη. Εάν συμβεί αυτό, μπορεί να χρειαστείτε ειδικές αντιβιοτικές σταγόνες. Μπορεί επίσης να χρειαστείτε επιπλέον χειρουργική επέμβαση. Ο γιατρός σας θα το αποφασίσει αυτό. Υπάρχει κίνδυνος επιδείνωσης της όρασης σας μετά από μια λοίμωξη και ο γιατρός σας θα το συζητήσει μαζί σας.
Υπάρχει πιθανότητα αποτυχίας της τραμεκουλεκτομής για τον επαρκή έλεγχο της πίεσης του οφθαλμού. Αυτό συνήθως οφείλεται στην επούλωση του ίδιου του οργανισμού. Εάν συμβεί, ενδέχεται να σας ζητηθεί να χρησιμοποιήσετε οφθαλμικές σταγόνες για να βοηθήσετε στον έλεγχο της ενδοφθάλμιας πίεσης. Υπάρχουν διάφορα μέτρα που λαμβάνονται τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά την επέμβαση για να προσπαθήσουμε να μειώσουμε το κίνδυνο σχηματισμού ουλών.
Αντίστοιχα, μερικές φορές, η πίεση του ματιού μπορεί να πέσει πολύ χαμηλά με την επέμβαση. Η χαμηλή πίεση του ματιού είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος και μπορεί να οδηγήσει σε αιμορραγία στο πίσω μέρος του ματιού, που είναι μια πολύ σοβαρή επιπλοκή. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι σημαντικό να προγραμματίζετε τακτικά ραντεβού παρακολούθησης. Είναι επίσης σημαντικό να αποφύγετε να τρίβετε το μάτι σας μετά από τη χειρουργική επέμβαση, καθώς αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει την πτώση της πίεσης πολύ χαμηλά. Υπάρχουν ωστόσο διάφοροι τρόποι αντιμετώπισης αυτού του προβλήματος
Η θέση του βλεφάρου μπορεί να αλλάξει μετά από το χειρουργείο και μπορεί να χρειαστείτε αργότερα διόρθωση της θέσης του βλεφάρου.

Με ιδιαίτερη εκτίμηση

Dr Κων/νος Χ. Καραμπάτσας MD, DMed, MRCOphth, FEBO, FRCS

Χειρουργός Οφθαλμίατρος – Επ. Καθηγητής Οφθαλμολογίας