Οφθαλμολογικό τσεκ-απ.

Καραμπάτσας Κωνσταντίνος, Χειρούργος οφθαλμίατρος, φωτογραφίες επί το έργω.

Είναι απαραίτητο να γίνεται προληπτικός έλεγχος των ματιών από τον οφθαλμίατρό σας σε τακτά χρονικά διαστήματα αφ’ ενός γιατί έτσι μπορούμε να εντοπίσουμε έγκαιρα τυχόν οφθαλμολογικά προβλήματα που μπορεί να επηρεάσουν την όρασή μας, αφ’ ετέρου γιατί ένας οφθαλμολογικός έλεγχος είναι σε θέση να αναδείξει προβλήματα γενικότερης υγείας που αρχίζουν από άλλα όργανα και συστήματα και τα οποία έχουν και οφθαλμολογικές εκδηλώσεις.

Πολλά χρόνια νοσήματα – όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, οι καρδιοπάθειες, η συστηματική υπέρταση, διάφορα αυτοάνοσα νοσήματα, νευρολογικές παθήσεις, παθήσεις του θυρεοειδούς, συστηματικές λοιμώξεις καθώς και άλλα σπανιότερα νοσήματα μπορεί να εκδηλωθούν στα μάτια, με χαρακτηριστικά ευρήματα στα αγγεία του ματιού, στα βλέφαρα, στον επιπεφυκότα και τον κερατοειδή του ματιού, ή στο εσωτερικό του ματιού (αμφιβληστροειδής χιτώνας). Μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις τα νοσήματα αυτά γίνονται για πρώτη φορά αντιληπτά από τον οφθαλμίατρο. Περίπου το 20-30% των ασθενών με υπέρταση ή σακχαρώδη διαβήτη μαθαίνουν ότι πάσχουν από αυτές τις παθήσεις μετά από επίσκεψη στον οφθαλμίατρο, όταν εντοπίζονται χαρακτηριστικές αλλοιώσεις στα μάτια.

Πόσο συχνά πρέπει να ελέγχει κανείς την όρασή του;

Η συχνότητα του τσεκάπ εξαρτάται από παράγοντες όπως η ηλικία, το γενικό ιατρικό ιστορικό και το οικογενειακό κληρονομικό ιστορικό οφθαλμολογικών προβλημάτων όπως για παράδειγμα το γλαύκωμα, ο κερατόκωνος ή η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς. Οι γενικές οδηγίες έχουν ως εξής:


ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ: Υπάρχουν τρεις ηλικίες-σταθμοί για την υγεία των ματιών. Ο πρώτος είναι η νεογνική ηλικία κατά την οποία ο παιδίατρος κάνει την πρώτη αδρή οφθαλμολογική εκτίμηση αναζητώντας προβλήματα όπως ο στραβισμός ή η αμβλυωπία (τεμπέλικο μάτι), ή κάποιες συγγενείς ανωμαλίες των οφθαλμών. Ο επόμενος έλεγχος πρέπει να γίνει στην ηλικία των 3 ετών και αργότερα, όταν το παιδί αρχίζει το σχολείο (σε ηλικία 5 ή 6 ετών). Από κει και πέρα, έλεγχος μπορεί να γίνεται προληπτικά κάθε ένα ή δύο χρόνια, εφόσον δεν έχει διαγνωστεί κάποιο πρόβλημα. Περισσότερα για τον οφθαλμολογικό έλεγχο στα παιδιά μπορείτε να διαβάσετε εδώ.

ΣΤΟΥΣ ΕΦΗΒΟΥΣ: Είναι απαραίτητος ένας έλεγχος σε ηλικία περίπου 15 ετών διότι είναι η συνηθέστερη ηλικία έναρξης εμφάνισης του κερατόκωνου (μιας πάθησης στην οποία λεπταίνει ο κερατοειδής χιτώνας του ματιού και αποκτά κωνικό σχήμα, συνήθως και στα δύο μάτια).

ΣΤΟΥΣ ΕΝΗΛΙΚΕΣ: Αν δεν υπάρχουν χρόνια προβλήματα υγείας ούτε οράσεως, συνιστάται έλεγχος κάθε 5-10 χρόνια στις ηλικίες κάτω των 40 ετών, κάθε 2-4 χρόνια στις ηλικίες 40-65 ετών και κάθε 1-2 χρόνια μετά την ηλικία των 65 ετών. Ο έλεγχος θα πρέπει να είναι πιο συχνός (συνήθως μία φορά τον χρόνο ιδίως μετά τα 40) σε όσους φορούν γυαλιά ή φακούς επαφής, έχουν οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος ή αν πάσχουν από γνωστά χρόνια προβλήματα υγείας όπως ο σακχαρώδης διαβήτης και η υπέρταση που θέτουν σε κίνδυνο την υγεία των ματιών.

Τι περιλαμβάνει ο γενικός οφθαλμολογικός έλεγχος:

Στο πλαίσιο του προληπτικού ελέγχου,

  • ο οφθαλμίατρος λαμβάνει πλήρες ατομικό και οικογενειακό ιστορικό του ασθενούς (π.χ. χρόνια προβλήματα υγείας, χρήση φαρμάκων, ιστορικό αλλεργίας, δυνητικά συμπτώματα, οικογενειακό ιστορικό για γλαύκωμα, εκφύλιση ωχράς κηλίδας κ.λπ.) και τον υποβάλλει σε μερικές βασικές εξετάσεις. Οι εξετάσεις αυτές είναι :
  • ο έλεγχος της οπτικής οξύτητας (είναι η ικανότητα των ματιών να εντοπίζουν τις λεπτομέρειες σε μία εικόνα σε συγκεκριμένη απόσταση) ειδικά στα παιδιά γίνεται έλεγχος και της στερεοσκοπικής όρασης (δείχνει πόσο καλή είναι η συνεργασία των ματιών).

η κλασική κλινική εξέταση που προσδιορίζει τυχόν διαθλαστικό σφάλμα των οφθαλμών (μυωπία, υπερμετρωπίααστιγματισμό και μετά τα 40 έτη πρεσβυωπία),

  • η μικροσκοπική εξέταση των οφθαλμών (εξέταση σχισμοειδούς λυχνίας)
  • η εξέταση του βυθού του ματιού (βυθοσκόπηση). Πραγματοποιείται με ειδικό μεγεθυντικό φακό (άμεση και έμμεση οφθαλμοσκόπηση).
  • γίνεται επίσης κάθε φορά και μέτρηση της πίεσης στο εσωτερικό των ματιών (ενδοφθάλμια πίεση).

Μετά τα 50 έτη (ή νωρίτερα αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό) μπορεί να γίνονται πιο εξειδικευμένες εξετάσεις για γλαύκωμα και παθήσεις της ωχράς κηλίδας (OCT οπτικού νεύρου, οπτικά πεδία, OCT ωχράς κηλίδας) από τα 60 έτη και μετά έλεγχος για παρουσία καταρράκτη

Μετάβαση στο περιεχόμενο