210 800 11 70
info@attiko.eu
Μπορεί να προληφθεί η θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια;
Σε κάποιο βαθμό. Η διακοπή του καπνίσματος και οι προσεκτικοί έλεγχοι των επιπέδων του θυρεοειδούς (Τ3, Τ4, TSH) στο αίμα, ώστε να αποφευχθεί ο υποθυρεοειδισμός, ίσως βοηθήσουν στο να μην επιδεινωθεί η οφθαλμοπάθεια, αν και αυτό δεν συμβαίνει πάντα.
Τα μάτια μου θα χειροτερέψουν με την θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια;
Στους περισσότερους ανθρώπους, η θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια προκαλεί ερεθισμό στα μάτια, λίγο εξόφθαλμο και κάποιο πρήξιμο γύρω από τα μάτια μόνο. Αυτό συνεχίζεται συνήθως για μερικούς μήνες, μερικές φορές ένα έως δύο χρόνια, και στη συνέχεια καταλαγιάζει από μόνο του. Σε περίπου 1 στους 10 ανθρώπους τα μάτια χειροτερεύουν. Αυτό συμβαίνει συνήθως μέσα σε λίγους μήνες από την έναρξη του προβλήματος. Αν η κατάσταση των ματιών παραμένει σταθερή για περισσότερο από 6 μήνες, είναι ασυνήθιστο να χειροτερεύσουν στην πορεία.
Τι είναι η ανοσοκατασταλτική θεραπεία (δισκία στεροειδών, ακτινοθεραπεία);
Όταν η διπλωπία χειροτερεύει ή η όραση επιδεινώνεται, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ισχυρότερη θεραπεία για να ηρεμήσει το ανοσοποιητικό σύστημα (ανοσοκατασταλτική θεραπεία) και να μειώσει το πρήξιμο πίσω από τα μάτια. Ορισμένοι ειδικοί χρησιμοποιούν χαμηλή δόση ακτινοθεραπείας για τα μάτια. Αυτή είναι συχνά αποτελεσματική και οι παρενέργειες (στα έμπειρα χέρια) είναι ελάχιστες. Επί του παρόντος, το πρωτόκολλο της «ανοσοκατασταλτικής θεραπείας» περιλαμβάνει δισκία στεροειδών (κορτιζόνης) σε υψηλή δοσολογία. Αυτή η θεραπεία είναι αποτελεσματική, αλλά μπορεί να προκαλέσει πρήξιμο του προσώπου, αύξηση του βάρους, λέπτυνση των οστών, αϋπνία και διαβήτη. Ως εκ τούτου, προορίζεται για σοβαρές περιπτώσεις και πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο υπό την επίβλεψη ειδικού.
Ορισμένοι ειδικοί χρησιμοποιούν επίσης ένα άλλο δισκίο που ονομάζεται αζαθειοπρίνη μαζί με τα στεροειδή, έτσι ώστε να επιτευχθεί το ίδιο θεραπευτικό αποτέλεσμα με χαμηλότερες δόσεις στεροειδών (κορτιζόνης). Το φάρμακο αυτό χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με ακτινοθεραπεία με την ελπίδα ότι με τη έγκαιρη θεραπεία της νόσου οι σοβαρές επιπλοκές της θυρεοειδικής οφθαλμοπάθειας και η ανάγκη για χειρουργική επέμβαση μπορεί να αποφευχθούν.
Μόλις η θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια φτάσει σε σταθερή, χωρίς φλεγμονή κατάσταση («ξηρή» φάση της νόσου), οι θεραπείες αυτές δεν είναι αποτελεσματικές και δεν χρειάζονται.
Θα επανέλθουν τα μάτια σε φυσιολογική κατάσταση;
Μερικές φορές ναι, ειδικά εάν επηρεάστηκαν μόνο ήπια. Ωστόσο, αυτό μπορεί να διαρκέσει από 12-24 μήνες. Όσο περισσότερες αλλαγές εμφανίζονται στα μάτια, τόσο λιγότερο πιθανό είναι ότι θα φύγουν εντελώς. Αυτό συμβαίνει επειδή το οίδημα μεταπίπτει σε ουλώδη ιστό και ακόμη και η ανοσοκατασταλτική θεραπεία δεν μειώνει το πρήξιμο. Τότε απαιτείται ιδιαίτερα εξειδικευμένη προσέγγιση από οφθαλμοπλαστικό χειρουργό, που περιλαμβάνει συνήθως προσεκτικά προγραμματισμένη χειρουργική επέμβαση, και μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματική στην βελτίωση της εμφάνισης των ματιών.
Θα πρέπει να δω έναν ειδικό οφθαλμίατρο;
Όχι. Είναι πολύ σπάνιο για την όραση να επηρεαστεί σοβαρά. Ακόμα και όταν είναι, η άμεση χειρουργική επέμβαση ή η ανοσοκατασταλτική θεραπεία συνήθως βελτιώνουν την κατάσταση.
Είναι πιθανό να χάσω την όρασή μου;
Ναι, αυτό είναι σκόπιμο. Θα πρέπει επίσης να δείτε οφθαλμίατρο το συντομότερο δυνατόν, για να αποφευχθούν προβλήματα αργότερα.
Οι αλλαγές στο πρόσωπό μου με έχουν επηρεάσει άσχημα. Μπορεί να γίνει κάτι γι’ αυτές;
Μερικές από τις επιπτώσεις της θυρεοειδικής οφθαλμοπάθειας βελτιώνονται με αυστηρό ιατρικό έλεγχο αλλά και από μόνες τους, με το πέρασμα του χρόνου. Ωστόσο, σ’ένα ποσοστό των πασχόντων οι αλλοιώσεις επιμένουν μακροπρόθεσμα. Κάποιοι ασθενείς βιώνουν σημαντικές ψυχολογικές δυσκολίες ως αποτέλεσμα των αλλαγών στην εμφάνισή τους. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της αυτοεκτίμησης, έλλειψη αυτοπεποίθησης και θυμό για τις αλλαγές που επισυμβαίνουν στην εμφάνιση του ατόμου που πάσχει από θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια. Οι σχέσεις επηρεάζονται επίσης σε πολλά διαφορετικά επίπεδα. Όλο αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, καθώς το πρόσωπο και ιδιαίτερα τα μάτια είναι τα πιο σημαντικά σημεία επαφής μεταξύ των ατόμων.
Συχνά απαιτείται ψυχολογική υποστήριξη. Οι εξειδικευμένοι με το θέμα οφθαλμίατροι, μπορούν να αντιμετωπίσουν τα αισθητικά προβλήματα που προκύπτουν, αν υπάρχει σημαντική παραμόρφωση και εφόσον η νόσος έχει φτάσει σε σταθερό στάδιο, χωρίς φλεγμονή. Το χειρουργικό πλάνο είναι εξατομικευμένο, προσαρμοσμένο στις ανάγκες του κάθε ασθενούς, αλλά είναι δίκαιο να πούμε ότι η χειρουργική επέμβαση δεν είναι εύκολη και συχνά χρειάζονται περισσότερες από μία εγχειρήσεις.
Με ιδιαίτερη εκτίμηση
Dr Κων/νος Χ. Καραμπάτσας MD, DMed, MRCOphth, FEBO, FRCS
Χειρουργός Οφθαλμίατρος – Επ. Καθηγητής Οφθαλμολογίας